วัดเวฬุวัน เดิมชื่อวัดแก้งคำ ตั้งอยู่บ้านแก้งกุดเชียงโสม ตำบลหนองบัว อำเภอ สหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ (ปัจจุบันตำบลหนองบัวอยู่ในเขต อำเภอหนองกรุงศรี) ตั้งวัดเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๒๔๔๒ อายุของวัดถึงปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๕๕๐) จำนวน ๑๐๘ ปี นับว่าเป็นวัดที่มีอายุเก่าแก่มากวัดหนึ่ง ที่ดินตั้งวัดในอดีตมีเนื้อที่ ประมาณ ๑๐ ไร่ เป็นวัดที่ตั้งอยู่ติดกับหมู่บ้านแก้งคำ เป็นแหล่งให้การศึกษาแก่ประชาชนตามคติโบราณคือ วัดเป็นสถานศึกษาของชุมชน นอกจากนั้นวัดยังเป็นสถานที่บำเพ็ญบุญของชาวพุทธตามคติ ฮีต ๑๒ ครอง ๑๔ ทำให้วัดได้รับการยอมรับเคารพนับถือและเทิดทูนจากประชาชนอย่างมาก
ในการสร้างวัดในยุคแรกนั้น พระสงฆ์ที่เป็นผู้นำในการสร้างวัดได้แก่ พระอาจารย์ลุน ซึ่งมีถิ่นกำเนิดในเขตอำเภอยางตลาด ทั้งนี้จากข้อมูลคำบอกเล่าของ นายพิมพ์ สมคำสี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๕ นายพิมพ์ มีอายุ ๙๔ ปี (เกิด พ.ศ. ๒๔๔๑) นายพิมพ์ ยืนยันว่าสมัยเป็นเด็กอายุ ประมาณ ๓ - ๔ ปี บิดา มารดาเคยพาไปตักบาตรทำบุญที่วัดหลายครั้ง ดังนั้น จึงพอสรุปได้ว่าวัดบ้านแก้งคำได้ตั้งมานานแล้ว โดยนายพิมพ์ สมคำสี สันนิษฐานว่า ประมาณ พ.ศ. ๒๔๔๒ ในระหว่างนี้วัดบ้านแก้งคำไม่สังกัดคณะธรรมยุตหรือมหานิกาย แต่เมื่อปี พ.ศ. ๑๓๘๐ - ๒๔๘๒ ท่านพระครูประสิทธิสมณญาณ ได้มาจำพรรษาและเป็นเจ้าอาวาสวัด ท่านได้นำญาติโยมพัฒนาวัดให้มีเสนาสนะต่าง ๆ เหมาะสมขึ้น และเนื่องจากวัดนี้มีกอไผ่ขึ้นล้อมรอบตามรั้ววัดจำนวนมาก จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น “วัดเวฬุวัน” สังกัดในคณะธรรมยุติกนิกาย ตั้งแต่นั้นมา สืบเนื่องจากวัดนี้มีการตั้งมานาน จึงมีพระสงฆ์ที่ได้รับนิมนต์จากชาวบ้านผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันมาปกครองวัดในฐานะเจ้าอาวาส ทั้งโดยพฤตินัยและนิตินัย จำนวนประมาณ ๑๗ รูป บางรูปปกครอง ๒ ปี บางรูป ๕ ปี และบางรูป ๓๐ ปี
วัดเวฬุวัน ในปัจจุบัน ตั้งอยู่เลขที่ ๕๘ หมู่ที่ ๒ บ้านตาดดงเค็ง (ผัง๖) ตำบลนิคม อำเภอ สหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ รหัสไปรษณีย์ ๔๖๑๔๐
สาเหตุที่ย้ายวัดเวฬุวันมาตั้งใหม่ในปัจจุบัน เนื่องจากที่วัดเดิมถูกน้ำท่วม เพราะมีโครงการก่อสร้างเขื่อนลำปาว ซึ่งเริ่มดำเนินการตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๐๖ ดังนั้น นิคมสร้างตนเองลำปาว กรมประชาสงเคราะห์ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบจัดสรรที่ให้แก่ประชาชนที่อพยพย้ายออกจากพื้นที่สร้างเขื่อน จึงได้จัดสรรที่ให้ตั้งวัด จำนวน ๑๒ ไร่ ตามหนังสือ กรมประชาสงเคราะห์ ที่ มท. ๐๗๑๑/๐๔๐๔๒ ลงวันที่ ๑๐ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๑ โดยมีวัดและโรงเรียนที่ได้รับจัดสรรที่ดินพร้อมกัน จำนวน ๕ วัด โรงเรียน ๗ แห่ง รวมเป็น ๑๒ แห่ง
ทิศตะวันออก กว้าง ๒ เส้น ๒ วา จรดถนนสาธารณประโยชน์ปัจจุบันถมคอนกรีตเข้าสู่บ้านคำประถม ผัง ๑๐ ทิศตะวันตก กว้าง ๓ เส้น ๒ วา จรดที่ดินของนายจันทร์ แก้วสิมมา ทิศเหนือ ยาว ๖ เส้น จรดถนนสาธารณประโยชน์ ปัจจุบันเป็นถนนคอนกรีตจากบ้านตาดดงเค็ง ผ่านหน้าวัด ไปสู่บ้านคำประถม ผัง ๑๐ ส่วนอีกด้านหนึ่งเป็นถนนลูกรังผ่านหน้าวัดไปสู่บ้านศรีสมบูรณ์ ผัง ๙ ทิศใต้ ยาว ๖ เส้น จรดที่ดินทำกินของชาวบ้าน จำนวน ๔ แปลงลักษณะรูปที่ดินเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า
รวมที่ดินทั้งหมด จำนวน ๔๔ ไร่ ๓ งาน ๓๐ ตารางวา
พ.ศ. ๒๕๑๐ | อพยพและย้ายวัดจากบ้านแก้งคำ มาอยู่บ้านตาดคงเค็ง ผัง ๖ |
พ.ศ. ๒๕๑๑ | กรมประชาสงเคราะห์ กระทรวงมหาดไทยได้จัดสรรที่ดินให้ตั้งวัดจำนวน ๑๒ ไร่ ตามหนังสืออนุญาตที่ มท. ๐๗๑๑/๑๔๐๔๒ ลงวันที่ ๑๐ กันยายน ๒๕๑๑ |
พ.ศ. ๒๕๒๐ | ได้รับอนุญาตให้ย้ายวัดเป็นการถูกต้องตามกฎหมาย ตามประกาศ กระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ ๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๐ |
พ.ศ. ๒๕๒๑ | ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ตามประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ ๒๔ ตุลาคม ๒๕๒๑ |
พ.ศ. ๒๕๔๕ | ได้รับการขึ้นทะเบียนวัด จากกรมศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ ตาม หนังสือที่ ศธ ๐๓๐๓ / ๔๒๙๑ ลงวันที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๕ (วัดเก่าตกสำรวจ) |